Blog

Ontwikkel jezelf als trainer van je paard – 3 handige tips

Ananja Jorritsma

Deze blog is ook verschenen op www.horsefitshop.nl.

“Good, better, best. Never let it rest. Until your good is better and your better best.” Misschien heb je deze quote van wel eens voorbij zien komen. Het is een van de gezegdes die mij inspireren om een steeds betere paardentrainer te worden. Want hoe beter ik wordt in het aanleren van oefeningen aan mijn paard, hoe beter mijn paard in staat is om te begrijpen wat ik van hem wil. In deze blog wil ik daarom een aantal principes van clickertraining met je delen die jou kunnen helpen om je paard beter te trainen.

Oefen je timing

Bij clickertraining is het erg belangrijk om een goede timing te hebben. Met het klikgeluid van de clicker geef ik het exacte moment aan waarop het paard de oefening vertoont die ik wil zien. Stel je voor dat ik mijn paard wil leren om zijn hoeven omhoog te houden tijdens het uitkrabben. Wanneer ik pas klik wanneer hij zijn voet alweer neerzet, leer ik hem niet om zijn voet omhoog te blijven houden, maar juist om te gaan schrapen. Let ik op mijn timing en klik ik precies wanneer zijn hoef op het hoogste punt is, zal ik wel vooruitgang boeken. Ook wanneer je je paard oefeningen aanleert met het principe van wijken voor druk is timing erg belangrijk. Door op het juiste moment los te laten, is het voor je paard duidelijk wat de bedoeling is en zo voorkom je frustratie.

Manage de omgeving van je paard
Wanneer een paard steeds schrikt van bakkabouters of op wedstrijd veel minder presteert dan thuis, is onze eerste neiging meestal om ons paard de schuld te geven. Maar door de jaren heen heb ik geleerd dat eerst naar mijzelf kijken mijn training uiteindelijk veel sterker maakt. Stel jezelf de vraag: ‘Wat kan ik op dit moment veranderen om mijn paard te helpen beter te presteren?’

Realiseer je ook dat een paard context gebonden leert. Dit houdt in dat wanneer je een oefening aanleert, het paard niet alleen bezig is met het onder de knie krijgen van de beweging, maar deze ook koppelt aan de omgeving waarin hij op dat moment is. Wanneer factoren veranderen, zoals de omgeving en de positie waar jij je bevind ten opzichte van je paard, snapt hij niet altijd dat je nog steeds om dezelfde oefening vraagt. Wanneer je bijvoorbeeld altijd in de longeercirkel longeert met een zweep in je hand, hoeft het je niet te verbazen wanneer je paard niet meer snapt wat hij moet doen als je een keer besluit te longeren in de rijbak zonder een zweep. Hij heeft in deze specifieke omgeving gewoon nog niet geleerd wat de bedoeling is. Je kunt hiermee omgaan door verandering in de training geleidelijk in te voeren: één verandering tegelijkertijd. Nieuwe stappen voer je pas in, wanneer je paard aan de voorgaande stap gewend is.

Raakt mijn paard afgeleid tijdens het trainen, dan is het mijn taak om te kijken wat ik kan veranderen om hem te helpen zich weer op de oefening te focussen. Foto: www.curly-horses.nl

Stel een trainingsplan op

Bij het maken van een trainingsplan denken we meestal aan het een schema voor het fysiek opbouwen van longeren of lange afstand rijden. Met zo’n trainingsschema kun je voorkomen dat je te hard van stapel gaat en houd je rekening met de tijd die je paard nodig heeft om te herstellen van een zware inspanning. Maar ook voor het in begrijpelijke stappen opbouwen van een oefening is het erg behulpzaam om een trainingsplan te maken.

In zo’n ‘mentaal’ trainingsplan kun je beschrijven hoe de oefening eruit moet gaan zien wanneer het paard deze helemaal kan. Je bedenkt vervolgens welke stappen er nodig zijn om daar te gaan komen. Hoe meer stappen je kunt bedenken, hoe beter! We zijn namelijk geneigd om te snel te gaan bij het aanleren van een oefening. Maar juist wanneer je in kleine stappen werkt kun je het snelst vooruitgang maken. Je paard zal beter doorhebben wat je van hem vraagt en daardoor gemotiveerder zijn.

Om succesvol te kunnen presteren met je paard op een evenement of wedstrijd, moet hij niet alleen de oefeningen zelf uitstekend beheersen, maar deze ook in een vreemde omgeving kunnen uitvoeren.
target clickertraining met fries paard

Targetten: een nuttige oefening voor ieder paard!

Ananja Jorritsma

Heeft jouw paard moeite met netjes naast je lopen? Zou je hem graag willen leren om vlot en rustig te trailerladen, misschien zelfs terwijl jij buiten de trailer blijft staan? Of ben je bezig met carrot stretches maar is je paard meer gefocust op die wortel dan op de oefening waar jullie mee bezig zijn? Bij al deze voorbeelden kun je gebruik maken van een target om je paard te leren wat je van hem wilt. In dit artikel leg ik je uit wat target training is en hoe het inzetten van een target jullie training verbeterd!

Wat is targetten?
Het targetten, oftewel het aanraken van een voorwerp op commando, is een van de basisoefeningen van clickertraining. Voorwerpen die vaak als target worden gebruikt, zijn een pion en een targetstick (een balletje op een stok). Ook kun je je hand als target gebruiken (heel handig als je paard bij je moet komen maar je hebt hem niet vast!).

Het leuke van targetten is dat je het heel veelzijdig kunt inzetten! Je kunt deze oefening bijvoorbeeld inzetten wanneer je je paard wilt leren:

  • Dat vreemde voorwerpen niet eng zijn, maar eigenlijk best leuk
  • Waar je precies wilt dat hij heen gaat, of juist waar hij moet blijven staan
  • Waar hij een bepaald lichaamsdeel naar toe moet bewegen tijdens een oefening zoals de travers of de Spaanse pas
De jonge Welsh Cob merrie Ravi heb ik voorbereid op trailerladen met het targetten van een pion op een ‘vreemde’ ondergrond.

Voorwaarden voor het aanleren van targetten
Om te beginnen met het gebruiken van een target in je training, is het belangrijk dat je paard weet dat er na het drukken op de clicker een voerbeloning volgt. Ook kun je aan de slag gaan met de oefening beleefdheid. Hierbij leert je paard dat hij beloont wordt voor rustig naast jou wachten en dat dit hem meer beloningen oplevert dan zijn eerste aandrang om jouw jaszakken te doorzoeken. Hierna kun je hem gaan leren dat het aanraken van de target met zijn neus ook een beloning oplevert!

Het gebruiken van target training bij andere oefeningen
Nadat je je paard het concept van het targetten hebt aangeleerd, kun je het gaan inzetten bij je training! Doe je academische rijkunst en wil je je paard de travers aanleren, dan leer je hem om de targetstick met zijn heup te targetten. Is je paard buiten bang van elk vreemd voorwerp, dan zal je merken dat hij er niet meer zo van onder de indruk is wanneer hij heeft geleerd dat deze een beloning opleveren wanneer hij ze aanraakt. Wil je je paard los op de poetsplaats laten staan, dan kun je hem leren met zijn voeten een mat te targetten. De mogelijkheden van targetten zijn zo groot als jouw creativiteit is! Niet alleen bij grondwerk, maar ook bij het rijden kun je een target inzetten. Bijvoorbeeld bij het aanleren van de teugelhulpen waarbij je de targetstick als begeleidend stuur gebruikt.

Curly hengst Samana leert de spagaat, een vrijheidsdressuuroefening, aan met behulp van het targetten. (Foto: www.curlyhorses.nl)

Aan de slag met targetten
Heb je inmiddels een idee gekregen waarvoor je een target zou willen gebruiken bij jouw paard? Super, veel plezier met trainen! Misschien weet je nog niet zo goed hoe je deze oefening gaat uitleggen aan je paard of wil je begeleiding bij het maken van een trainingsplan voor het gebruiken van het targetten. Effectief Trainen kan jou hierbij helpen! In een les clickertraining kan ik jou bijvoorbeeld instructie geven in:

  • De juiste technieken en timing bij target training
  • Hoe je ervoor zorgt dat jouw paard alleen op commando de target aanraakt
  • Hoe je een plan voor het succesvol aanleren van een oefening met behulp van de target maakt en uitvoert

Stuur me vrijblijvend een berichtje om te informeren wat ik voor je kan betekenen of kijk hier voor meer informatie!

Clickertrainen met een kopschuw paard

Ananja Jorritsma

Clickertraining is een mooie trainingsmethode die veelzijdig inzetbaar is. Ook wanneer je nog maar net begonnen bent met clickertraining, kun je al aan de slag met de problemen die je tegenkomt in de omgang met je paard.

Winnie raakte in paniek wanneer er iets over haar hoofd ging

Daar is het bovenstaande filmpje een mooi voorbeeld van. Winnie, het paard  waar het in dit filmpje om gaat, raakt normaal gesproken erg in paniek wanneer er iets over haar hoofd gaat. Daarom heb ik haar verzorgster aangeraden om aan de slag te gaan met clickertraining. Na het doen van een aantal basisoefeningen zoals leren dat na de klik van de clicker iets lekkers komt en targetten was het concept van clickertraining goed duidelijk voor Winnie.

Hierna is haar verzorgster ook meer oefeningen gaan doen om te werken aan haar angsten zoals het aanraken van haar hoofd en het lopen over vreemde ondergronden. In de les zijn we uitgebreid verder gegaan met het werken aan de kopschuwheid met het maken van een trainingsplan om Winnie te laten wennen aan vreemde voorwerpen rond haar hoofd. Misschien vraag je je af wat een ring tegen het hoofd van een paard leggen te maken te heeft met bijvoorbeeld het omdoen van een halster, maar dit is juist een stap op weg naar meer vertrouwen! Door deze oefening te herhalen met allerlei verschillende voorwerpen, begint Winnie zich te beseffen dat het best meevalt wanneer er iets naar haar hoofd toe komt.

Doordat er een commando wordt gebruikt, is het voor Winnie beter te voorspellen wat er gaat gebeuren. En het allermooiste is nog wel dat Winnie tijdens het hele trainingsproces de keuze heeft om weg te lopen wanneer het haar te veel zou worden. Ze leert dat ze controle heeft over de spannende situatie en begint zelfs haar hoofd naar de ring toe te draaien zodat de oefening gestart kan worden!

Anderhalve maand na het maken van dit filmpje is het vertrouwen van Winnie in het aanraken van haar hoofd en oren nog verder gegroeid en wordt er inmiddels gewerkt met de teugels over haar hoofd heen om de hals te leggen, iets wat eerder echt niet mogelijk was.

Bambi liet zijn voorpluk niet borstelen

Bambi vond het vervelend als zijn hoofd en met name zijn oren aangeraakt werden. Natuurlijk is het wel zo handig als hij makkelijk gehalstert kan worden en hij zijn hoofd en voorpluk laat borstelen.

Toch geven de eigenaresse en ik Bambi de tijd die hij nodig heeft. Waar nodig, knippen we het proces op in delen. Zo heb ik de eerste tijd het kopstuk van het halsteren nooit direct over Bambi’s oren geschoven, maar het altijd losgegespt, over zijn nek gelegd en dan pas weer vastgegespt. Zou ik het halsteren op een normale manier doen, dan had ik Bambi’s reactie om zijn hoofd terug te trekken extra in stand gehouden.

 

Hoe ga je er mee om als je paard kopschuw is?
In deze video zie je een voorbeeld. Ik ben hier aan het werk met trainingspaard Bambi. Bambi vond het vervelend als zijn hoofd en met name zijn oren aangeraakt werden. Natuurlijk is het wel zo handig als hij makkelijk gehalstert kan worden en hij zijn hoofd en voorpluk laat borstelen.

Toch geven de eigenaresse en ik Bambi de tijd die hij nodig heeft. Waar nodig, knippen we het proces op in delen. Zo heb ik de eerste tijd het kopstuk van het halsteren nooit direct over Bambi’s oren geschoven, maar het altijd losgegespt, over zijn nek gelegd en dan pas weer vastgegespt. Zou ik het halsteren op een normale manier doen, dan had ik Bambi’s reactie om zijn hoofd terug te trekken extra in stand gehouden.

Ook het borstelen van de voorpluk heb ik zo in stapjes opgedeeld. In de video zie je een van de eerste keren dat ik Bambi leerde om zijn hoofd naar mijn uitgestoken handen te brengen. Dit deed ik door middel van shaping, in kleine stapjes toewerken naar het uiteindelijke gedrag. Ik begon met Bambi te belonen wanneer zijn hoofd schijnbaar toevallig in mijn richting kwam.

Een paar maanden verder is Bambi een stuk meer vertrouwt met handelingen rondom zijn hoofd! Vorige week had ik een nieuwe doorbraak, waarbij ik zijn voorpluk even mag doorkammen met de manenkam. Door alle stap in rust te nemen en nooit harder te gaan dan Bambi aankan, begint hij de oefeningen rondom zijn hoofd leuk te vinden. Heel mooi was toen hij ontdekte dat hij kon vragen om zijn hoofd te laten kriebelen😊

Heb jij met je paard moeten werken aan aanrakingen van zijn hoofd? Ook als je hier mee bezig bent, comment en wie weet kan ik je verder helpen met een suggestie voor de volgende stap in jullie training!

Geplaatst door Effectief Trainen op Donderdag 14 oktober 2021

 

Ook het borstelen van de voorpluk heb ik zo in stapjes opgedeeld. In de video zie je een van de eerste keren dat ik Bambi leerde om zijn hoofd naar mijn uitgestoken handen te brengen. Dit deed ik door middel van shaping, in kleine stapjes toewerken naar het uiteindelijke gedrag. Ik begon met Bambi te belonen wanneer zijn hoofd schijnbaar toevallig in mijn richting kwam.

Een paar maanden verder is Bambi een stuk meer vertrouwt met handelingen rondom zijn hoofd! Vorige week had ik een nieuwe doorbraak, waarbij ik zijn voorpluk even mag doorkammen met de manenkam. Door alle stap in rust te nemen en nooit harder te gaan dan Bambi aankan, begint hij de oefeningen rondom zijn hoofd leuk te vinden. Heel mooi was toen hij ontdekte dat hij kon vragen om zijn hoofd te laten kriebelen, een grote stap naar wederzijdse communicatie!

Zou jij ook je paard willen helpen om geen stress meer te hebben wanneer zijn hoofd wordt aangeraakt?
Neem vrijblijvend contact met mij op voor een kennismakingsgesprek zodat ik je op weg kan helpen!

Gratis kennismakingsgesprek aanvragen

Meer lezen over je paard in training

Effectief Trainen op de Kinderdierendag

Ananja Jorritsma

Op zaterdag 7 oktober was Effectief Trainen aanwezig op de Kinderdierendag van kinderboerderij De Oude Hofstede. Een gezellige dag die in het teken stond van plezier voor kinderen én dieren! Niet alleen waren Janine Nicolai en ik aanwezig om clickertraining voor paarden te promoten, maar waren er ook clickertrainers voor honden en konijnen aanwezig. Super!

’s Ochtends heb ik een demo clickertraining gegeven met de shetlandpony’s van de kinderboerderij, Wilma en Sophie. Dit was hun eerste kennismaking met clickertraining. De pony’s waren wat onder de indruk waren van de afgezette trainingsruimte dus het clickeren kon meteen toegepast worden om hen te laten zien dat het allemaal wel mee viel. Het interessante was dat pony Wilma, die bekend staat als wat terughoudender dan Sophie, het snelste doorhad wat de bedoeling was van de targetstick. De kinderen waren hierbij om de beurt enthousiaste assistentes!

’s Middags kwam ook Swa een kijkje nemen op de markt! Naast veel geknuffel hebben we ook wat van zijn trukendoos laten zien! Ik deed het kusje geven op commando en het apporteren voor met hem, waarna de kinderen een voor een dit ook konden doen. Swa bleek een enthousiaste charmeur te zijn! Uiteraard kon ik het als clickertrainster vervolgens niet laten om een rondje door de speeltuin te maken met mijn pony.

     

Je training leuker maken, ook voor jezelf!

Ananja Jorritsma
Voor paard én trainer moet de training belonend zijn!

Ik maak graag de training van mijn pony zo belonend mogelijk, maar hoe leuk maak ik het eigenlijk voor mezelf? Toen ik bij de nieuwsbrief van Sandra van Hippologic de ‘Track your Training Days’ kalender ontving, leek het me meteen leuk om dit te gaan uit proberen. Dit is dus geen gewone maandkalender, maar een waarin je per dag dat je je paard getraind hebt, jezelf kunt belonen door die dag af te vinken. Hoe leuk is dat?

Nou, best wel erg leuk en motiverend ontdekte ik! Normaal ben ik niet zo goed in dingen lang volhouden. Maar nadat ik de kalender van mei had geprint en aan de muur boven mijn bureau had gehangen, keek ik er al na elke training met mijn pony Swa naar uit om een mooi groen vinkje te plaatsen. Zo zag mijn kalender er aan het einde van de maand uit:

Ik leerde ook een paar dingen van het bekijken van mijn ingevulde trainingskalender:

  1. Dinsdag is mijn favoriete dag om te trainen! Daar ga ik goed gebruik van maken. Blijkbaar heb ik op dinsdag vaker tijd dan op andere dagen, dus kan ik ook wat bewuster nadenken over wat mijn trainingsdoelen zijn die dag en mijn trainingssessie extra goed voorbereiden.
  2. Meestal heb ik de dagen dat ik ‘alleen’ naar buiten ging en niet in de paddock aan horse agility of vrijheidsdressuur met mijn pony heb getraind niet afgevinkt. Maar eigenlijk ben ik toch altijd mijn pony aan het trainen, ook wanneer we een buitenrit maken? We zijn dan bijvoorbeeld veel bezig met op commando gras eten. Niet te streng tegen mezelf zijn, zoiets telt ook als een officiële trainingsdag!
  3. Mijn weekendpatroon: veel tijd, weinig getraind. Eén van de weekenden bracht ik bij mijn ouders door, goed excuus. Maar ik ga me voortaan wel voornemen om in elk geval op zaterdag een korte trainingssessie met Swa te doen. Hoe meer herhaling, hoe sneller onze vooruitgang zal zijn.

Mijn conclusie: na een maand voelt het als een sport om in juni nog meer vinkjes op mijn trainingskalender te laten verschijnen! Ik vind de trainingskalender van Hippologic een goed idee en wil er mee blijven werken. Als je uit wilt proberen of deze tool voor jou ook zou werken bij het regelmatig trainen van je paard, lees dan deze blog van Sandra van Hippologic waar je de uitleg van de kalender vind en een link om je in te schrijven voor haar nieuwsbrief waar je de ‘Track your Training Days’ kalender bij cadeau krijgt.

 

Zijn paarden muzikaal?

Ananja Jorritsma

Muziek is een belangrijk deel van ons leven en sommige mensen kunnen zelfs niet zonder. Maar heb je je wel eens afgevraagd of paarden iets met muziek hebben en of ze misschien zelfs muzikaal zijn?

Een tijdje geleden bekeek ik een aflevering van de Universiteit van Nederland, waarin muziekwetenschapper Henkjan Honing antwoord geeft op de vraag of dieren muzikaal zijn. Ik zou uit mezelf niet over dit onderwerp nagedacht hebben. Maar stel nu dat onze paarden iets met muziek hebben en we zouden dat in hun voordeel kunnen gebruiken, dat zou toch mooi zijn?

Er zijn verschillende voorbeelden in de paardenwereld van het inzetten van muziek om paarden te helpen. Renpaarden gaan sneller rennen door het dagelijks beluisteren van muziek en pony’s lijken kalmer te worden van country dan van jazz. Maar of het daarvoor nu nodig is een koptelefoon in de oren van je paard te stoppen? Ik vind het belangrijker het paard goed te trainen op wedstrijdsituaties en omgevingsfactoren die stress kunnen opleveren. Zo leer je het dier hoe het kan omgaan met de stress. Het gebruik van een koptelefoon klinkt meer als het overschaduwen van prikkels die stress opleveren en niet als een daadwerkelijke oplossing voor stress.

Het is dus wel duidelijk dat paarden reageren op muziek. Maar hebben ze ook muzikaal gevoel? In zijn college legt Henkjan Honing uit dat een belangrijke maatstaf voor muzikaliteit het reageren van de hersenen op een bepaalde maat is. Hoor je geen beat waar je er één had verwacht, dan zijn er pieken in de hersengolven waar te nemen en kan er gezegd worden dat er sprake is van ritmegevoel. Honing vertelt dat het bijzondere is, dat dit gevoel voor de maat wel bij baby’s aanwezig bleek te zijn, maar niet bij rhesus apen. Apen lijken veel op de mens, maar zijn blijkbaar niet in staat een muzikaal ritme waar te nemen.

Als apen al geen ritmegevoel hebben, zou je niet verwachten dat andere diersoorten die minder op de mens lijken dit wel hebben. Maar verrassend genoeg blijkt er wel muzikaal gevoel te zijn bij kaketoe Snowball! Hij gaat helemaal los wanneer hij muziek hoort. Hij heeft ritmegevoel, maar het dansen wat hij doet, is wel versterkt doordat hij merkte dat hij er aandacht door kreeg van mensen. Niet alleen Snowball, maar ook zeeleeuw Ronan kan na enige training netjes op de maat headbangen. Daarnaast heeft ze echt ritmegevoel doordat ze zich kan aanpassen aan muziek met een andere maat. Wetenschappers dachten eerst dat ritmegevoel alleen voorbehouden was aan diersoorten die in staat zijn om zelf geluiden na te bootsen in verschillende frequenties. Maar voorbeelden zoals die van Ronan lijken dit toch tegen te spreken.

Muzikaliteit is dus niet alleen voorbehouden is aan dieren die in staat zijn zelf nieuwe geluiden te creëren, maar mogelijk hebben ook onze paarden ritmegevoel! Omdat paarden waarschijnlijk meer gefocust zijn op ritmes die niet vocaal (met geluid) zijn zoals beweging, is het wel minder voor de hand liggend dat we iets van hun ritmegevoel zullen merken. Bij zeeleeuw Ronan was er wat motivatie in de vorm van visjes nodig om haar ertoe aan te zetten haar ritmegevoel te laten zien. Dus wie weet blijkt jouw paard in ruil voor een paar worteltjes ook wel zijn muzikaliteit te willen tonen!

Meer leesvoer:

The Beasts That Keep the Beat