Uit de resultaten van een poll die ik hield op mijn Instagram bleek dat veel mensen het handig vinden om start- en eindsignalen voor de clickertraining van hun paard te gebruiken, maar er zijn ook veel vragen rondom de toepassing.
Wat zijn begin- en eindsignalen?
Allereerst: wat zijn begin- en eindsignalen? Je kunt ze gebruiken om je paard te vertellen dat er een trainingssessie begint waarbij er voerbeloningen verdient kunnen worden. Of dat de training eindigt en erna niet meer geklikt en beloont wordt.
In traditionele paardentraining staan de paarden niet te popelen om aan het werk gezet te worden. Liever blijven ze lekker in de wei. Maar ga je aan de slag met positieve bekrachtiging, dan zul je merken dat je paard goed in de gaten houdt of er al iets leuks gaat gebeuren!
Herkenbare rituelen
Omdat ik zoveel mogelijk rust rondom het werken met voerbeloningen wil, heb ik daarom als regel dat er alleen voerbeloningen kunnen komen tussen het begin- en eindsignaal. Het is dus een afspraak die mijn paard helpt om buiten de training om ook gewoon z’n eigen gangetje te gaan zonder mij te volgen in de hoop dat er nog iets lekkers gaat komen.
Ik gebruik vaste, herkenbare, woorden en gebaren om aan een paard te laten weten dat de training begint. Bijvoorbeeld in mijn handen klappen, iets wat heel onderscheidend is en we normaal niet doen bij onze paarden. Ook het einde van de training sluit ik herkenbaar af, ik zeg ‘klaar’ en geef nog een paar handen voer in een emmer. Zo is het ook nog leuk om te stoppen.
Ben je begonnen met clickertraining, maar merk je dat je paard net wat te enthousiast wordt over het werken met voerbeloningen? Duidelijke start- en stopsignalen zijn één van de dingen die helpen om duidelijkheid in de training te brengen. Kom je er niet helemaal uit, dan is een les zeker aan te raden. Ik kijk dan met jou mee en geef je een aantal handvatten die voor jullie situatie goed werken om zowel plezier als rust in de training te vinden.
Een van de meest gehoorde problemen bij het starten met clickertraining is een té enthousiast paard. Je paard staat nauwelijks stil of gaat al weer zijn favoriete oefening aanbieden. Of hij is zo gemotiveerd om een beloning te krijgen, dat hij verwoede pogingen doet je beloningstasje te plunderen.
Als je dit herkent van je eigen training met je paard, weet dan dat je niet de enige bent. Het overgrote deel van de paarden die ik ontmoet bij mijn lessen valt eerder in de categorie ‘jippie, het is weer trainingstijd’ dan in ‘nee dankje, ik heb nog andere dingen te doen’. Het is dus helemaal niet gek en zeker geen reden om je clicker en beloningen weer op te bergen. Er zijn verschillende dingen die je kunt veranderen in je training en die een groot verschil kunnen maken in de rust van je paard rondom het trainen. In een les positieve bekrachtiging help ik je bepalen welke strategie het beste voor jouw paard werkt.
In hoofdlijnen zijn er vier gebieden waaraan ik dan aandacht besteed:
1. Zijn we in de snackbar of aan het ontbijten?
De eerste en meestal de effectiefste manier die ik inzet voor meer rust in de training, is het gebruiken van de juiste voerbeloning. Als ik jou een patatje zou beloven, doe je daar een stuk meer voor dan een normale boterham met jam. Ook je paard heeft zo zijn voorkeuren voor verschillende soorten voer. Daarom zetten we deze strategisch is. Willen we rust aanmoedigen, dan maken we gebruik van een voerbeloning waar je paard wel moeite voor wil doen, maar niet te enthousiast van wordt.
De hengst op de foto links was erg energiek en gemotiveerd in de training. Door hem een niet té lekkere beloning te geven, kwam er steeds meer rust in de training.
2. Terug naar de basis
De allereerste oefening bij het trainen met voerbeloningen is het rustig wachten tot de beloning komt. Vaak heeft een paard nog niet door dat dit de allermakkelijkste manier is om snel aan een beloning te komen. Maar hoe vaker je het beleefd wachten oefent, hoe makkelijker de keuze wordt voor je paard om even niet iets aan te bieden. Beleefdheid wordt zo het nieuwe bedelen.
3. Een oefening op een betrouwbaar signaal zetten
Is jouw paard er zo een die maar al te graag oefeningen doet die erg energiek zijn, zoals de jambette, galopperen of zelfs steigeren? Dan is het extra belangrijk dat je leert hoe je duidelijk aan je paard kunt aangeven wanneer dat wel of niet de bedoeling is.
Paarden zijn heel goed in het lezen van onze lichaamstaal. Vaak voorspellen ze door een kleine beweging van ons al welke oefening er gevraagd zal worden. Het kan dan al snel gebeuren dat een paard deze beweging al als het signaal gaat zien voor de oefening. Zo gebeurd het dan bijvoorbeeld dat je een jambette krijgt wanneer je naast zijn schouder staat in plaats van pas als je het echte signaal geeft.
Om dit op te lossen, is het belangrijk dat je snapt hoe je een gedrag op een betrouwbaar signaal (commando) zet. Dit is iets waar ik graag aandacht aan besteed in jouw les.
4. Weten wanneer het wél mag
Als jij een paard hebt die een echte beweger is, heeft dat zeker ook zijn voordelen! Want eigenlijk vinden we het vaak maar al te leuk om als in een sprookje in vrijheid met een paard rond te rennen. Waar de voorgaande stappen gingen over rust creëren, kunnen we ook werken aan een duidelijke omgeving waarin energieke beweging wél mag.
Een voorbeeld van hoe het werken met een overenthousiast paard in mijn lessen gaat, zie je in de onderstaande video. Een van mijn lesklanten is hier met haar Lusitano aan de slag. Hij is snel hoog in energie en erg gemotiveerd. Met around a roundpen, of omgekeerd longeren waarbij het paard om een cirkel heenloopt, kan ze hem op een positieve zijn beweging te geven. Geen gedrang en een veilige en duidelijke situatie voor mens én paard.
De afscheiding helpt het paard om afstand tot de eigenaresse te bewaren. Door dit af te wisselen met rustigere oefeningen, leert dit paard dat bewegen mag, maar dat het vooral rust is wat beloningen oplevert.