positieve bekrachtiging Archieven - Effectief Trainen

Deze oefeningen kunnen niet fout gaan..

20 februari 2024Ananja Jorritsma

Ben jij wel eens bang om je paard iets verkeerds aan te leren? Dat is op zich geen verkeerd idee. Want sommige oefeningen zijn gewoon niet zo veilig als je geen ervaring hebt in het werken met voerbeloning. Maar wat ik niet hoop, is dat dit je tegenhoudt om aan de slag te gaan met clickertraining. Fouten maken mag namelijk!

Daarom deel ik in dit artikel vijf oefeningen met je waar je lekker in mag aanmodderen met je paard. Het gaat daarbij om jullie leerervaring en het hebben van plezier!

Want als je per ongeluk een aantal keer op het verkeerde moment beloont, en je paard daardoor een ander idee krijgt over wat de oefening inhoudt dan jijzelf, is er met de oefeningen van het onderstaande lijstje geen man overboord. Je kunt hierbij rustig oefenen met het bijsturen naar het gedrag dat je graag wilt zien van je paard, zonder meteen bang te hoeven zijn dat je paard iets heel onhandigs leert te doen.

Pauze als back-up

Natuurlijk kan net het wel gebeuren dat bij miscommunicatie de frustratie van je paard oploopt. Neem dan op tijd pauze, zodat je je plan om de oefening aan te leren kunt bijstellen. Klinkt misschien suf, maar juist daarvan zul je zo veel leren.
Ze zijn niet altijd de meest makkelijke oefeningen, maar durf jij de challenge aan te gaan? Dan weet ik zeker dat je trainersvaardigheden een stuk zullen verbeteren!

Mijn top 5 oefeningen om mee te experimenteren

1. Stationary target

Wat?

Je paard naar een voorwerp in de bak sturen zonder dat jij meeloopt.

Voordelen voor jou:

Een veelzijdige basisoefening waar je veel plezier van zult beleven omdat je hem bijvoorbeeld als mobiele poetsplaats of bewegingsmagneet kunt inzetten. Je wordt uitgedaagd om je lichaam stil te houden. Want juist als je je paard wilt helpen met handbewegingen, komt je beloningssignaal vaak ‘toevallig’ als je paard naar je hand beweegt. En dan mondt de oefening eerder uit in een handtarget volgen dan zelfstandig van jou weg lopen.

Voordelen voor je paard:

Je paard leert dat niet alleen jouw lichaam informatie kan geven over welke opdracht hij mag doen, maar ook voorwerpen in de omgeving dat doen. Bovendien komt hij in beweging zonder dat hij het gevoel heeft dat hij eindeloze rondjes moet stappen.

clickertraining paard weg sturen — Froukje heeft geleerd om op mijn wijs signaal richting de blauwe bal te lopen en die aan te raken met haar neus. Jij oefent er je lichaamstaal en timing mee, je paard leert oefeningen uitvoeren zonder afhankelijk te zijn van jouw lichaamstaal.

2. Blijven

Wat?

Heel bekend van hondentraining, leert ook ons paard bij deze oefening te blijven staan wanneer jij van hem weg beweegt.

Voordelen voor jou:

In een oogwenk zul je moeten beslissen of je paard nog stil genoeg staat om te kunnen belonen. Je zult beter op je timing gaan letten! Ook leer je gebruik maken van voorwerpen in de leeromgeving om je paard duidelijk te maken wat de opdracht is. Op een mat of bij een target blijven staan, maakt het namelijk voor je paard duidelijker wat hij moet doen. Tenslotte vraagt ‘blijf’ ook om bewust gebruik van je lichaamstaal. Die moet namelijk goed onderscheidend zijn van hoe je je paard uitnodigt om jou juist wel te volgen.

Voordelen voor je paard:

Tot nu toe zul je je paard vooral veel beloond hebben voor op jou letten en je volgen. Bij deze oefening leert je paard dat er ook beloningen kunnen komen voor niet met jou meebewegen en dat dat zeker even leuk is. Dit zorgt voor een extra stukje ontspanning in jullie training.

voerbeloning blijven staan — Bij de oefening ‘blijf’ leer je goed nadenken over de opzet van het klaslokaal van je paard. Het is veel makkelijker voor ze om te bedenken dat ze bij een voorwerp moeten blijven, dan dat ze niet naar jou toe mogen komen.

3. Kleur herkennen

Wat?

Je paard leren dat het aanraken van de gele beker wél beloningen brengt, maar de blauwe, groene en rode niet.

Voordelen voor jou:

Deze oefening kun je letterlijk overal doen. Ook fantastisch entertainment wanneer je paard op box- of paddockrust moet. Een hele veilige oefening, omdat het ergste wat je paard kan leren, het aanraken van de verkeerde kleur beker is. Je vingervlugheid zal ook erg verbeteren! Bovendien mag je proberen jezelf op het ‘slimme Hans’ effect te betrappen: leer je je paard écht dat de gele beker de juiste is, of denkt hij dat het gaat om de beker die altijd links staat of degene die jij het laatste aanraakte?

Voordelen voor je paard:

Vergelijk het maar met het doen van een steeds moeilijkere sudokupuzzel! Zijn hersenen worden als nooit tevoren aan het werk gezet.

kleurendiscriminatie met pony — In welke volgorde de emmertjes ook staan, Swa begrijpt dat hij altijd de witte aan moet wijzen om een beloning te krijgen.

4. Apporteren

Wat?

Je paard leren een voorwerp op te pakken of zelfs op te gaan halen en dit weer naar jou terug te brengen. Er zijn tal van leuke variaties te bedenken zoals het schudden van een vlag of het sorteren van voorwerpen.

Voordelen voor jou:

Again, timing! Of jij succesvol je paard kunt aanleren om een voorwerp te pakken én te blijven vasthouden, staat of valt bij hoe duidelijk jij het beloningssignaal kunt timen.

Voordelen voor je paard:

zeker wanneer hij speels is, ga je hem een groot plezier doen! Apporteren is iets wat normaalgesproken niet als typische paardenoefening wordt gezien, wat het makkelijker maakt voor jou om je verwachtingen los te laten en de fun van het aanleren verhoogt.

paard voorwerp vastpakken — Gelderse merrie Myrtle leerde een ring om een pion leggen. Apporteren kun je dus in allerlei leuke variaties doen!

5. Voetballen

Wat?

Je paard een bal laten voortduwen met zijn neus of benen.

Voordelen voor jou:

Wil je je paard meer beweging gaan geven met positieve bekrachtiging, dan is dit een hele fijne oefening om mee te beginnen. Deze oefening heeft voor jullie beide een hoge funfactor en lijkt vaak helemaal niet op oefeningen waarbij je in het verleden je paard vroeg te bewegen want anders… Dus een schone lei om je paard te leren dat bewegen fijn is.

Voordelen voor je paard:

Naar een bal toe bewegen geeft een duidelijk doel en verhoogt dus de bewegingsmotivatie. Nog even een toelichting: voetballen verdient de laagste plaats in deze top 5, want als je paard te fanatiek met de bal is, wordt het toch even oppassen voor je eigen veiligheid. Beschermd contact, een beloning met lage waarde en regelmatig afwisselen met andere rustigere oefeningen zijn dan key!

voetballen met pony — Swa is extra gemotiveerd om te bewegen, wanneer dat achter zijn bal aan is!

Accepteer je de uitdaging?

Welke van deze oefeningen lijkt jou een leuke uitdaging om mee aan de slag te gaan?
En heb je al een idee hoe je hiermee kunt starten?

Wil je graag dat ik hierin met je meedenk, stuur me dan een berichtje via de knop hieronder! Dan denk ik met je mee wat voor jou en je paard de eerste stappen zijn.

Kennismaken met Ananja

clickertraining oefening voerbeloning

Oefening ontleed

1 februari 20241 februari 2024Ananja Jorritsma

Een clickertraining oefening kan best snel gaan, vind je ook niet?

Jij wijst naar de pion, het paard target die en jij klikt en beloont. Je paard neemt een moment om zijn beloning op te eten en hoppa! weer verder. Voor je het weet, heeft je paard iets geleerd. Maar is de oefening wel geworden zoals jij wilt?

In dit artikel lees je meer over welke vragen je jezelf kunt stellen zodat je goed voorbereid de training in gaat!

Wat is een lus?

Wijssignaal, neustarget, klikken, beloning aanreiken. Signaal – target – klik – beloon. Signaal – target – klik – beloon. Deze opeenvolging noemen we binnen de clickertraining een lus.

Dit riedeltje kan zo wel tientallen keren plaatsvinden binnen een paar minuten! Zeker bij een korte oefening zoals het in stilstand aanraken van een pion. Heel handig, want door die snelle herhaling kan een paard bij het aanleren van de oefening vlot verbanden gaan leggen over wat de bedoeling is.

Waarom een oefening analyseren?

Dit aanleerproces kan iets zijn wat redelijk vanzelf plaatsvind. Dan zitten jij en je paard heerlijk in de clickerflow.

Maar soms kan het fijn zijn om wat meer na te denken over de verschillende stukjes waar een oefening uit bestaat. Wanneer je paard ineens niet gemotiveerd lijkt om verder te leren. Of wanneer hij standvastig eerst jouw hand aanraakt en dan pas de pion. Dus eigenlijk elke keer wanneer je merkt dat er ruis op de lijn zit.

Dit is waar het onder de loep nemen van je lus van pas komt! Door de oefening op te breken in de stukken signaal – oefening – beloning kun je vaak al een stuk beter zien wat je kunt veranderen. Zo kunnen jullie weer vooruitgang boeken!

In de rest van dit artikel zal ik de onderdelen van een oefening uitgebreider bespreken. Deze kun je kortweg onthouden als ABC. A is de aanleiding voor de oefening, jouw signaal aan je paard dat hij de oefening mag gaan uitvoeren. B staat voor de uitvoering van de oefening, het gedrag (behaviour in het Engels) van je paard. C staat tenslotte voor consequentie, het gevolg als je paard de oefening uitvoert, bijvoorbeeld een voerbeloning ontvangen.

Het begin van een oefening – de A van aanleiding

Antecedenten zijn alle informatie die maakt dat jouw paard besluit om de oefening uit te voeren. Dus bijvoorbeeld jouw signaal voor de oefening, maar ook de plaats van de pion die je vraagt om te targetten.

Checklist voor succesvolle aanwijzingen

✔ Je wijst naar de pion en je paard heeft geleerd dat dat bij de oefening ‘raak de pion aan met je neus hoort’. Je paard raakt de pion aan.
× Je wijst met je linkerarm naar de pion, maar vraagt dit normaal met je rechterarm. Je paard aarzelt om de pion aan te raken.
× De pion staat normaal in het midden van de bak, maar nu heb je deze in de hoek met de meeste bakkabouters gezet. Je paard ziet jou wel wijzen, maar besluit dat het veiliger is om de andere kant op naar grasjes te gaan zoeken.

Zie je hoeveel invloed jij hebt om je paard een vraag succesvol te laten beantwoorden? Als jij helder hebt:
1. Welke vraag (signaal) bij welke oefening hoort
2. Of een nieuwe context waarin je de vraag stelt duidelijk genoeg is voor je paard..

..kun je een vraag zo geleidelijk moeilijker maken, dat jullie oefening zich succesvol opbouwt!

De daadwerkelijke oefening – de B van behaviour

Heb jij precies helder wat je van je paard wil? We denken vaak van wel, maar als ons paard dan net iets afwijkends vertoont, wat doen we dan?

To click or not to click, that’s the question. Maar in een fractie is de oefening ook weer voorbij. En kom je er achter dat:

× Je toch liever niet had beloond voor het bijten in de pion. Maar je paard daar momenteel wel een stuk enthousiaster over begint te worden dan rustig aan raken met zijn neus.
× Je niet weet wat je volgende oefenstap moet worden. Terwijl je paard eigenlijk al een level op je voorloopt.

Bereid je voor op de training

Neem voor je de training start even een moment – zonder je paard – om te bedenken waar je heen wilt. Wat is het doel van de oefening? Wil je uiteindelijk dat je paard langer vastgekleefd blijft staan aan de pion, zodat je die als mobiele poetsplaats kunt gebruiken? Of moet hij na het aanraken zijn weg weer kunnen vervolgen naar de volgende pion?

Ik heb dit zelf door schade en schande moeten leren. Toen ik net begon met clickertrainen, vond ik het een leuk idee om Swa te leren een oranje pion te targetten. Pas veel later bedacht ik dat hij niet zomaar naar de pion moest lopen wanneer hij die in het vizier kreeg, maar dat de oefening was om bij mij te blijven wachten, tot ik hem toestemming gaf richting de pion te gaan. Nog steeds loopt hij wel eens zomaar door als hij zijn pionnetje in het zicht krijgt!

Wat doe ik op dat moment? Ik lach er om, ik heb dit in het verleden zelf beloond. Maar als ik klaar ben met mijn training, probeer ik te bedenken hoe ik dit de volgende keer handiger aan kan pakken.

De afsluiting van de oefening – de C van consequentie

Voer, het is belangrijk voor ons paard en daarom hebben we het graag op zak tijdens onze training! Zelf focussen we het liefst op de oefening die we vragen. Maar zonder (aangenaam) gevolg van een oefening, is er helemaal geen oefening!

Ik bekijk het graag wat plat wat dit betreft. Voor mij geen dominantie theorieën of ‘hij heeft er even geen zin in’ als verklaring. Nee, een paard herhaalt een oefening, als hij weet dat dit hem iets oplevert.

✔ Gaat je paard de pion steeds vaker aanraken? Dan is jouw voerbeloning fijn genoeg voor hem om deze oefening vaker te willen!
× Haakt je paard af? Helaas pindakaas, er is iets dat de kracht van jouw beloning heeft overpowered! Dit kan bijvoorbeeld de bladblazer van de buurman zijn waar hij uit angst naar staat te snurken. Maar ook het lekkere gras langs de bakrand of de instinctieve neiging van je paard om contact te willen houden met zijn achtergebleven maatjes kunnen een rol spelen.

Gaat er een nieuwe wereld open voor je als je paardentraining op deze manier bekijkt?

Wil je graag werken met voerbeloning, maar wel direct goed starten? Boek dan eens een kennismakingsles! Hierin help ik je de eerste basis te leggen en denk ik met je mee wat voor jullie fijne vervolgoefeningen zijn.

Meer informatie over les clickertraining

Basisoefening clickertraining: achterwaarts

15 december 202321 mei 2024Ananja Jorritsma

Een must have oefening, toch?

Achterwaarts willen we bij het werken met positieve bekrachtiging niet gebruiken om indruk te maken op ons paard met onze leiderschapskwaliteiten, maar is alsnog erg praktisch! Even een stapje achteruit om een hek te openen of als je paard op z’n touw is gaan staan.

Het doel van achterwaarts gaan in grondwerk

Ik wil bij deze oefening zien dat het paard ontspannen en vlot één of meerdere passen achterwaarts stapt. Daarbij vind ik de weg er naar toe belangrijker dan dat einddoel. Want in de traditionele omgang wordt achterwaarts ook wel als straf gebruikt.

Is dit bij jouw paard het geval (geweest), let dan extra op het gebruik van een onderscheidend signaal. Een signaal dat in de verste verte niet lijkt op het commando wat je gebruikte bij het achterwaarts met wijken voor druk.

grondwerk achterwaarts paard — Foto: https://www.curly-horses.nl/

Want er is dan een duidelijk andere context nodig, omdat het paard in het verleden al heeft geleerd dat je achterwaarts gaat om aversieve druk te laten ophouden (R-).

Hoe leer je achterwaarts opnieuw aan zonder wijken voor druk?

Je kunt bijvoorbeeld op één vaste plek gaan staan, zonder touw werken maar met targetstick en je paard niet fysiek aanraken of tegenhouden om van je weg te lopen. Zo zal je paard beter begrijpen dat je hem nu met R+ niet dwingt om achterwaarts te gaan en hij niet gestraft zal worden voor een verkeerd antwoord. Sommige paarden zijn zo blij dat ze nu nee mogen zeggen, dat ze die ruimte ook even pakken. Maar uiteindelijk zul je een paard krijgen dat gewillig maar ook met veel plezier achterwaarts stapt!

De targetstick als uitnodiging voor je paard om achterwaarts te gaan

Eén van de manier om achterwaarts aan te leren, is door de target(stick). Deze houd je richting de borst van het paard en zo nodig je hem uit naar achteren te bewegen.

Dit is zo maar een van de vele manieren om achterwaarts aan je paard uit te leggen. Je zou achterwaarts bijvoorbeeld ook aan kunnen leren door snel te belonen wanneer je ziet dat je paard zijn gewicht toevallig naar achteren verplaatst. Dat ga je dan vervolgens op signaal zetten.

Wanneer de targetstick handig is bij het aanleren van achterwaarts

Er een duidelijk andere context nodig is omdat het paard in het verleden al heeft geleerd dat je achterwaarts gaat om aversieve druk te laten ophouden (R-). Zo zal je paard beter begrijpen dat je hem nu met R+ niet dwingt om achterwaarts te gaan en hij niet gestraft zal worden voor een verkeerd antwoord.

Wanneer je liever niet de targetstick inzet bij achterwaarts

Foto: https://www.curly-horses.nl/

Als je weet dat je paard al zo dol op de targetstick is dat hij blind op focust, kun je beter een andere manier zoeken om achterwaarts aan te leren. Ten eerst kan je paard gefrustreerd worden, doordat hij vooral gefocust is om zo snel mogelijk met zijn neus bij de target te komen. Dit is mentaal niet handig, want je wilt dat hij de targetstick alleen met positieve gebeurtenissen associeert. Maar dit kan ook invloed hebben op hoe je paard zijn lichaam gebruikt tijdens het achterwaarts gaan. Hij kan een hele andere houding aan gaan nemen om er achter aan te kunnen gaan en daarbij bijvoorbeeld te ver met zijn hoofd achter de loodlijn komen.

Hoe leer je achterwaarts aan zonder target?

Een tussenweg? Het is super leuk om de omgeving voor je te laten werken en balkjes en matten in te zetten voor het creëren van een gangetje waarmee je paard wordt uitgenodigd om achterwaarts te gaan. Zonder dat jouw lichaamsgebruik of target noodzakelijk is. Dit vraagt wel dat je je trainersoog voor detail ontwikkeld!

Tijd om een nieuwe weg in te slaan?

Ben jij wel klaar met het flink moeten zwiepen met je leadrope om je paard achterwaarts te vragen? Zou je graag willen dat je paard niet alleen licht reageert, maar ook nog eens blij is om deze opdracht voor je uit te voeren?

Download dan hier mijn minigids met tips voor effectief trainen met voerbeloning, zodat je achterwaarts met positieve bekrachtiging kunt gaan aanleren!

‘Spelen’ met je paard, doen of niet?

15 december 2023Ananja Jorritsma

Het is een tijd erg in geweest en ik zie het nog regelmatig langskomen: ‘spelen’ oftewel rondrennen met je paard. Hierbij is vaak het idee om zo hard mogelijk samen rond te rennen, vaak in combinatie met het geven van voerbeloningen.

Zelf ben ik hier meestal geen fan van. Zoals je misschien wel weet, ben ik gedragstherapeut en daardoor bekijk ik dit rondrennen net even door een wat andere bril.

Is rondrennen en spelen met je paard veilig?

Wat ik vaak zie, is een vicieuze cirkel naar een gevaarlijke situatie!

Een eigenaar of verzorger die lol heeft, maar minder oog heeft voor het zorgvuldig uitbouwen van de oefening en eventuele signalen van frustratie bij het paard.
Er gaat frustratie bij het paard ontstaan doordat het niet goed weet wanneer, in welke richting en welke beweging een beloning opbrengt.
Het enige duidelijke criterium dat een beloning lijkt te brengen is nog wilder doen. Het paard gaat dus nog meer zijn best doen .
Met als gevolg dat de mens in een potentieel gevaarlijke situatie kan belanden doordat het paard het rennen, of zelfs bokken of steigeren (!) onverwachts aan gaat bieden.

Wanneer kun je beginnen met spelen met je paard?

Eigenlijk wil ik niet dat je dit zomaar met je paard traint!

Eerst wil ik namelijk dat jij leert hoe:
1. Je een oefening zo traint, dat je paard nauwelijks geneigd is deze spontaan aan te bieden
2. Je stap voor stap een oefening opbouwt, zodat je paard snapt waar je voor beloont

Want dan kun je al een stuk veiliger met je paard rondrennen, doordat jij voorspelbaarder bent geworden voor hem.

Beschermd contact als veiligheidsnet

Ben je toch eigenwijs? Er is dan nog een hele simpele manier om in elk geval te voorkomen dat jij als mens gevaar loopt. En dat is een duidelijke, veilige, context creëren waarin er wel ‘gespeeld’ of wild gerend mag worden.

Namelijk niet los naast je paard, maar met beschermd contact. Dit betekend dat er een hek als barrière tussen jullie in zit. Zo houdt je paard automatisch meer afstand van je en sta je veilig mocht hij bijvoorbeeld gaan bokken.

Ga dus niet zomaar met je paard in de wei tussen de andere paarden spelen! Want als daar een keer een andere persoon aankomt die toevallig iets lekkers bij zich heeft, hoe weet je paard dan dat rennen en bokken in die situatie niet meer de bedoeling is?

Een voorbeeld van veilig spelen met je paard

In de video hieronder zie je een stukje van een les waarin we hiermee aan de slag gaan. Deze Lusitano, zit snel hoog in zijn energie is en erg gemotiveerd om te werken voor voerbeloning. Met een cirkelvormige barrière, around a roundpen, kan zijn eigenaresse hem op een positieve en veilige manier beweging geven. Door dit af te wisselen met rustigere oefeningen, leert dit paard dat bewegen mag, maar het vooral rust is wat beloningen oplevert.

Wil jij leren hoe je wel zorgt voor een fijne training waarin jij je veilig voelt en je paard op een manier kan leren die niet frustrerend voelt? Dan is de workshop stimulus controle iets voor jou. Zet jezelf hier op de primeurlijst om op de hoogte te blijven van de volgende workshopronde.

horse agility vrijheidsdressuur wipwap

Je paard vrijheidsdressuur leren met clickertraining

22 juni 2022Ananja Jorritsma

Vrijheidsdressuur was een tijd erg in trek en wordt nog steeds veel gedaan. Zelf bied ik ook vrijheidsdressuur aan als onderdeel van mijn lessen, maar is dit te combineren met clickertraining? Kort gezegd: clickertraining kan prima zonder vrijheidsdressuur, maar vrijheidsdressuur niet zonder clickertraining!

Clickertraining kan prima zonder vrijheidsdressuur

Clickertraining is niet hetzelfde als vrijheidsdressuur omdat bij beiden voerbeloningen aan bod komen! Clickertraining is een methode om gedrag aan te leren bij je paard en toe te passen bij iedere discipline in de paardensport. Of je nu gaat trailerladen, lange teugelen of de buiging aanleren, het kan allemaal met een goed getimede klik en beloning! Vrijheidsdressuur is géén methode, maar een discipline. Vrijheidsdressuur oefeningen kun je zowel aanleren met wijken voor druk (negatieve bekrachtiging, R-) als voerbeloningen (positieve bekrachtiging, R+). Vaak zie je ook dat er een combinatie gemaakt wordt van beiden, wat regelmatig een teken dat er nog niet goed begrepen wordt hoe je een paard het beste kunt motiveren. Want als je paard goed weet wat er voor hem in zit de oefening uit te voeren (wegvallen van druk of iets leuks verdienen) zal de uitvoering het beste zijn.

Vrijheidsdressuur kan niet zonder clickertraining

Zorg er voor dat je kennis hebt van leertheorie, met name positieve bekrachtiging, voordat je oefeningen uit de vrijheidsdressuur gaat aanleren! Je zult niet de eerste zijn de wel een ‘aan knop’ voor de jambette heeft, maar vervolgens geen ‘uit knop’ voor vier voeten rustig op de vloer. Het evenwicht hier tussen heet met een duur woord stimulus controle. Dit is iets waar in een gewone vrijheidsdresuurles vaak weinig aandacht voor is, maar wat ik heel bewust wél meeneem in mijn lessen.

Kortom: als jij graag vrijheidsdressuur les van mij wilt, ben ik hier altijd voor te porren! Het is een ontzettend leuke manier voor zowel mens als paard om samen te werken. Maar stiekem zal ik een gezonde dosis clickertrainingtechniek meenemen in jullie lessen. Zodat je niet alleen een targettend paard hebt, maar ook ontspanning. Niet alleen een mooie jambette, maar ook rustig kunnen wachten op de volgende oefening. Wil je hier meer over leren? Dan raad ik je aan om eens aan te sluiten bij een van mijn lesroutes.

Blijf op de hoogte wanneer ik in jouw regio lesgeef

leren leiden van jong paard

Leiden zonder druk

25 maart 202225 maart 2022Ananja Jorritsma

Stel: je bent bezig met grondwerk met je jonge paard. Een super lief dier, maar wel wat te enthousiast op sommige momenten! Stilstaan is lastig en als hij iets ziet, wil hij er graag naar toe om het te onderzoeken, ook al sta jij nog aan de andere kant van het touwtje.

Hoe pakken we dit aan in een les clickertraining, als ons doel is zo veel mogelijk te werken met gewenst gedrag belonen in plaats van met druk je paard van iets weg te houden? Ik ga je helpen een geschikt klaslokaal voor je paard in te richten! Af en toe gebruik ik vergelijkingen met games in mijn lessen (dankjewel Inge Teblick!) en dit is ook zo’n voorbeeld. Het klaslokaal van je paard is de bak waarin jullie oefenen. We gaan de bak zo inrichten, dat je paard met succes het juiste gedrag (netjes met jou meelopen) kan tonen.

Belangrijk is dat jullie de oefeningen rustig naast je wachten, volgen en targetten al goed beheersen, zowel zonder touw als met. Vervolgens gaan we de moeilijkheidsgraad van de oefeningen hoger maken, want we gaan een stukje afleiding toevoegen.

Drie belangrijke tips voor het leiden van je paard zonder druk te gebruiken:

1. Het aanpassen van de omgeving, zodat je paard succesvol kan leren.

Voor een goed trainingsplan deel ik de hoeveelheid afleiding grofweg op in levels, net alsof we aan het gamen zijn. We beginnen dus niet met level 15, bijvoorbeeld een voetbal op vijf meter van je paard, omdat we weten dat je paard in die situatie zijn nieuwsgierigheid nog niet kan weerstaan en er toch naar toe zal lopen. En al helemaal niet met level 75, een emmer met etensresten van een ander paard! Zolang nog niet bij je paard bevestigd is dat het mogen kijken in die emmer heus nog wel komt, maar hij nu nog even naast je mag wachten, is dat geen opzetten voor succes. En juist zoveel mogelijk succeservaringen zijn belangrijk! Je wil dat klaslokaal altijd zo maken, dat je paard hopelijk niet hoeft te ervaren dat het nodig is om jou mee te laten skiën om bij iets leuks te komen.

2. Je paard niet alleen met voer belonen in deze situaties, maar ook met het mogen onderzoeken van het object – want dat is ook een beloning op zo’n moment!

Voor dit laatste help ik je met het aanleren van een vrijgeef signaal, zoals ‘vrij’ bij een hond. Dit wordt eigenlijk een bridge die aangeeft: ‘ik loop nu met jou naar dat wat jij interessant vind en je krijgt dan de tijd het te onderzoeken’.

3. Het geleidelijk aanpassen van de omgeving, zodat je paard succesvol kan leren.

Lijkt deze op tip 1? Lees ‘m nog een keer! Je wilt natuurlijk eerst succes hebben in level 1, maar ook op tijd doorgaan naar level 2. Want in het echte leven kunnen we natuurlijk flink afleidende dingen tegenkomen en daar willen we ons paard zo goed mogelijk op voorbereiden.

Aan de slag?

Droom jij al van mooie wandelingen met je jonge paard, maar weet je nog niet goed hoe je daar gaat komen? Als je het belangrijk vind om dit op een duidelijke en paardvriendelijke manier aan te leren, laat mij je dan begeleiden!

Mariël koos bijvoorbeeld voor een begeleidingstraject om te werken aan een betere samenwerking met haar jonge paard Manus. Manus wilde soms niet doorlopen, vond het lastig even rustig alleen op stal te staan en samen buiten wandelen was ook nog spannend. Een klein half jaar verder, met lessen om de week, schrijft zij het volgende:

Heel blij met de lessen van Ananja. Zij is vriendelijk en positief en ze weet alles duidelijk over te brengen. Ze geeft echt inzicht, ook in waarom je iets wel of niet doet. Dit maakt dat je de manier van trainen echt gaat begrijpen en dat je het in de toekomst zelf kan toepassen. En niet onbelangrijk: mijn paard en ik vinden haar lessen ook nog eens heel erg leuk!

Lees meer over begeleiding op maat met je paard

in vrijheid met je paard samenwerken

Drie uitgangspunten voor een veilige wandeling met je paard

5 oktober 20215 oktober 2021Ananja Jorritsma

Voor veel paardeneigenaren is het maken van een buitenrit of wandeling met hun paard een grote droom. Samen op pad, de natuur in en lekker bewegen. Helaas is naar buiten gaan vaak ook iets waarbij je obstakels kunt tegenkomen. Je paard stopt en wil niet meer verder lopen, schrikt van verkeer.. En dan nog niet gesproken over de uitdagingen van al het lekkere gras in de berm wanneer je graag zonder druk wilt trainen.

Bij het voorbereiden van buiten wandelen met clickertraining vind ik drie uitgangspunten belangrijk:

1. Beheers de basis

Ik en mijn paard beheersen de basisoefeningen, ook in situaties met afleiding. Gaat dit al niet in de bak, dan vertrouw ik er niet op dat het buiten wel gaat lukken. Dan gaan we dus nog niet wandelen, maar eerst oefeningen zoals targetten en volgen verbeteren. Daarover lees je meer in dit artikel.

2. Werk binnen het spanningsniveau van je paard

Ik doe mijn best niet over de grenzen van mijn paard heen te gaan. Ik heb mijn paard dus al zo goed mogelijk voorbereid op de uitdagingen van het buiten wandelen. Bijvoorbeeld door met objecten en geluiden te oefenen die hij spannend vind. Daarbij is het belangrijk om de oefening in zulke kleine stappen aan te bieden, dat het altijd een positieve ervaring is.

3. Weet hoe je R+ wilt inzetten bij onverwachte situaties

Voor ik ga wandelen, wil ik weten hoe ik omga met onverwachte situaties buiten en hoe ik ga proberen deze zoveel mogelijk zonder negatieve bekrachtiging op te lossen. Het is mijn streven als trainer om zoveel mogelijk zonder het gebruik van wijken voor druk te werken. Dus wil ik er voor zorgen dat mijn paard er helemaal oké mee is om alleen op pad te gaan (en anders gaan we niet, of met een vriendje). Daarnaast denk ik na over waar voor mij de grens ligt, vind ik het belangrijker om nu te kunnen wandelen en hou ik mijn paard tegen als hij wil grazen, of ga ik eerst met grastraining aan de slag?

Is ontspannen buiten wandelen of buitenrijden ook jouw droom? Maar weet je niet hoe je er kunt komen, omdat je paard bijvoorbeeld erg gespannen is buiten of niet weg wil van huis? Laten we samen aan de slag gaan met het werken aan jouw droom! Ik beloof je geen snelle oplossing, maar wel een stap voor stap begeleiding. Als gedragstherapeut en clickertrainer kijk ik met je mee naar de oorzaken voor het gedrag van jouw paard en gaan we aan de slag om die op te lossen. We gaan dan ook niet direct met een gespannen paard naar buiten dat zich dan maar moet gedragen, geen symptoombestrijding! In plaats daarvan kun je een methode verwachten waarbij je paard door de tijd heen weer vertrouwen opbouwt en uiteindelijk met plezier naar buiten kan gaan.

Lees meer over begeleiding van Effectief Trainen
Terug naar artikeloverzicht

Grondwerkoefeningen voor wandelen

Vier must have basisoefeningen voor buiten wandelen met je paard

29 september 20215 oktober 2021Ananja Jorritsma

Is het jouw droom om ontspannen buiten te wandelen met je paard, dan lijkt het soms wat overdreven om uren in de bak te oefenen in plaats van gewoon lekker te gaan. Maar bekijk het eens andersom – je bent juist hard bezig om aan je doel te werken! En daarbij leer je je paard ook nog eens nuttige basics die naast bij wandelen, ook in de algemene omgang en andere disciplines van pas zullen komen.

Er zijn vier basisoefeningen uit het clickertrainen die ik het belangrijkste vind om te oefenen voor buiten wandelen. Kun jij de bijbehorende checks al afvinken voor jou en je paard?

Is het jouw droom om ontspannen buiten te wandelen met je paard, dan lijkt het soms wat overdreven om uren in de bak te oefenen in plaats van gewoon lekker te gaan. Maar bekijk het eens andersom – je bent juist hard bezig om aan je doel te werken! En daarbij leer je je paard ook nog eens nuttige basics die naast bij wandelen, ook in de algemene omgang en andere disciplines van pas zullen komen.

Er zijn vier basisoefeningen uit het clickertrainen die ik het belangrijkste vind om te oefenen voor buiten wandelen. Kun jij de bijbehorende checks (kijk op de afbeeldingen) al afvinken voor jou en je paard?

1. Wachten

Check: Kan je paard naast je blijven staan en op je letten, ook bij afleiding?

Deze oefening is afgeleid van een van de eerste basisoefeningen die al mijn studenten wel kennen 😉 Bij de basisoefening rustig wachten (ook wel beleefdheid of standing still facing forward genoemd) leer je je paard ontspannen bij jou te blijven staan wanneer je niets van hem vraagt. Dus niet zoeken in jouw zak, geen grasjes gaan eten of doorlopen, maar rustig naast je staan. Beheersen jullie deze basic nog niet in de bak, dan is het tijd om daar eerst aan de slag te gaan. Later kun je de oefening dan uitbreiden naar andere omgevingen, zoals op straat.

2. Targetten

Nog zo’n gouden basisoefening van clickertraining is het aanraken van een target (doel) met de neus. Het kan heel handig zijn om je target(stick) mee te nemen op wandeling. De twee onderdelen van het targetten die ik belangrijk vind voor buiten wandelen zijn:

Check 1. Kan je paard weer op jouw target focussen?

Dit is erg nuttig wanneer je buiten bent en je merkt dat je paard gespannen raakt. Zo kun je je paard vragen zijn aandacht weer op jouw te vestigen in plaats van op de buitenwereld. De target is hierbij een noodmiddel, want het is belangrijk ook de oorzaak van spanning op te lossen. Dit betekend dat je niet gewoon doorgaat om je paard langs het spannende object te vragen, ongeacht hoe erg zijn spanningsniveau oploopt. Neem in plaats daarvan de tijd om hem te helpen hiermee stap voor stap op zijn gemak te raken. Op die manier bouw je het vertrouwen van je paard het meeste op voor de toekomst.

Check 2. Kan je paard een voorwerp op de grond benaderen en aanraken?

Door in de bak je paard te leren verschillende Je paard naar een stationary target sturenvoorwerpen op jouw signaal te benaderen, zal hij gaan generaliseren en op jouw signaal naar iets toe kunnen lopen. Daarmee help je je paard om te denken, want wat eerst een eng wapperend zeil was, kan nu een beloning gaan opleveren! Blijf ook hierbij het spanningsniveau van je paard in de gaten houden. Vraag hem nooit zo ver naar een voorwerp dan hij zelf zou durven. Ook wanneer je oplopende kalmerings- en stresssignalen ziet zoals oren strak naar voren, snuiven en schrap zetten, weet je dat het al lang moeilijk genoeg is. Door de tussenstappen veel kleiner te maken, kun je hier toch een goede training van maken. Want je paard kan misschien al wel op 5 meter afstand rustig langs het voorwerp lopen voor een klik! Door herhaling ga je de afstand verkleinen, zonder dat stress nodig is.

3. Volgen

Check 1. Kloppen zowel jouw lichaamstaal- als touwhulpen?

De basisoefening volgen bij clickertraining laat ik altijd eerst in vrijheid oefenen. Hierbij leert je paard op jouw lichaamstaal- en eventuele targetsignalen te letten. Zo voorkomen we zoveel mogelijk dat je straks buiten nog het principe van wijken voor druk hoeft in te zetten. Als je paard nog niet goed bekend is met touwhulpen, zullen we ook deze oefenen. Ondanks dat het fijn is als je het touw niet nodig hebt, wil je er buiten wel aanwijzingen mee kunnen geven als dat nodig is.

Check 2. Lopen jullie in een gelijk tempo?

Bij het oefenen zonder halster en touw, leert je paard te letten op jouw tempo. Ik leer het paard daarbij ook in welke positie het mag lopen ten opzichte van jou. Hierbij is er geen goed of fout, maar willen we wel duidelijkheid voor je paard. Mag het voorbij jou lopen, of loop jij voorop? Tijdens het oefenen komen jullie steeds meer in harmonie.

4. Wijken en achterwaarts

Check: Kun je subtiel aan je paard aangeven wanneer hij zich moet herpositioneren en of de voor- of de achterhand opzij moet?

Als je werkt met clickertraining, wil je graag dat je paard kan wijken of achterwaarts gaan zonder dat je daar fysieke (opbouwende) druk voor nodig hebt. Ik ga je vast vervelen als ik nu weer herhaal dat je dit eerst in de bak moet oefenen, maar dan heb je het maar in je oren geknoopt 😉

Vaak is het handig als je uiteindelijke signaal voor wijken tactiel is. Een tactiel signaal betekent dat je je paard aanraakt om hem te zeggen welke oefening hij moet doen. Maar dit hoef je niet met negatieve bekrachtiging aan te leren! Door te werken met targets, kun je je paard goed uitleggen waar hij moet heenbewegen. Later ga je hier dan de aanraking aan toevoegen. Bijkomend voordeel is dat je paard niet van je wegbeweegt omdat hij geen andere keuze heeft, maar omdat hij er lol in heeft doordat jij het hebt beloont. Dat helpt ook in stressvolle situaties.

Tot slot

Natuurlijk zijn er nog meer dingen die je je paard wilt leren om met plezier buiten te wandelen, maar deze vier basisoefeningen geven jou en je paard al een hele dosis extra communicatie mee. En communicatie betekent meer veiligheid onderweg!

Wil jij samen met je paard buiten wandelen, zonder zijn grenzen voorbij te gaan? Weet je niet goed hoe je clickertraining hierbij in kunt zetten, maar zou je dat wel willen? Dan zijn mijn lessen echt iets voor jou. We maken samen een trainingsplan voor je paard, waar je onder mijn begeleiding mee aan de slag kunt. Bij lessen gericht op buiten wandelen staan onderwerpen als het bouwen aan een solide basis, omgaan met spannende objecten en het op tijd herkennen van kleine stresssignalen bij je paard centraal.

Lees meer over les van Effectief Trainen

Terug naar artikeloverzicht

paard met clickertraining leren ergens op te staan

Jouw paard vlot op het vrijheidsdressuurblok

10 juni 20215 oktober 2021Ananja Jorritsma

In het rijtje oefeningen die enorm aanslaan bij veel paarden, mag het vrijheidsdressuurblok niet ontbreken! Het is een leuke oefening voor mens en paard en ook nog eens gymnastiserend en goed te combineren met andere oefeningen. In mijn lessen kan ik op aanvraag een vrijheidsdressuurblok voor je meenemen, dus zeker leuk om eens uit te proberen.

Waar het ene paard er snel weg mee is, kan het bij het andere paard een tijdje duren voor het kwartje valt dat beide voorbenen op de verhoging gezet kunnen worden. Hoe laat je het trainingsproces zo goed mogelijk verlopen voor je paard? Twee tips om jouw paard rock solid op het blok te krijgen!

1️⃣ Werk vanuit de basis

Kan je paard al met de voorbenen op een mat staan? Dit is een vorm van werken met een stationary (vast) target. Een target geeft je paard een duidelijke richting en doel. Hier kun je dus werken met een stationary target in de vorm van een mat, waarvan je paard al weet dat het daar op kan gaan staan. Als deze oefening goed op signaal staat en je kunt je paard bijvoorbeeld op een wijssignaal erop sturen, zit de basis voor begrijpen wat hij met het vrijheidsdressuurblok moet, er goed in.

paard met clickertraining leren ergens op te staan — Dit paard leert eerst op de mat te gaan staan, en erna op de al wat hogere wipwap. Dan is vervolgens het vrijheidsdressuurblok al een stuk makkelijkere stap! Ook de plaatsing van balkjes en pionnen helpt om uit te leggen waar hij zijn voeten moet plaatsen.

2️⃣ Neem tussenstappen

Neem zoveel tussenstappen als nodig wanneer blijkt dat je paard nog niet op zo’n hoog oppervlak durft te stappen. Creativiteit gewenst: begin met matjes, vouw de Plufsig mat van Ikea op of graaf je blok een stukje in!

Ben je naast tips op zoek naar extra begeleiding? Zodat jij en je paard samen lol kunnen hebben in het doen van vrijheidsdressuuroefeningen? Ik kom graag bij jou op locatie voor een les vrijheidsdresuur met positieve bekrachtiging. In mijn lessen leer je méér dan simpelweg welke oefeningen je aan je paard kunt aanleren en hoe je dat doet. Juist het effectief aan kunnen leren van oefeningen aan je paard met goede trainingstechniek staat voorop. Zo ontwikkel je meer inzicht in het met succes en plezier trainen met je paard.

Meer informatie over de lessen

clickertraining vrijheid draf

Drie sleutels om je paard te motiveren van stap naar draf..

2 februari 20215 oktober 2021Ananja Jorritsma

Je bent al een tijdje bezig met clickertrainen en jij en je paard beleven er veel plezier aan. Hij kan al een aantal basisoefeningen en ook wat leuke kunstjes. Maar hoe ga je hem motiveren om te gaan draven? Als jij wilt gaan rennen, gaat je paard iets harder stappen en met moeite kun je er een drafpasje uit krijgen.

Herkenbaar? Lees dan verder, want ik heb drie tips voor je op een rijtje gezet! De tips zullen je helpen nieuwe invalshoeken te zien aan deze oefening, zodat je weer vooruitgang te boeken met het toepassen van positieve bekrachtiging in beweging.

1. Het gaat niet om de draf

Ieder goed trainingsplan kent tussenstappen. Lukt draven dus niet, dan zijn er nog meer mogelijkheden tussen stap en draf! Ga eerst spelen met tempowisselingen in de stap. Let goed op welke signalen je met je lichaam geeft, hoe kun je zo subtiel mogelijk aan je paard aangeven dat jullie harder gaan? Klik vervolgens voor de kleinste verhoging in energie die je bij je paard waarneemt. Je kunt zelfs eerst in een nog lager tempo gaan lopen, zodat het logisch voor hem is om weer sneller te willen gaan. Eigenlijk ben je hierbij dus bezig met jouw lichaamstaal voor het verhogen van het tempo beter op signaal te zetten en deze duidelijke training gaat jullie naar the next level brengen.

2. Verander de omgeving

Het werken met pionnen, balkjes en andere obstakels geeft je paard een duidelijk doel en geeft dus meer motivatie voor het draven.

Voor onze paarden lijkt het soms vrij nutteloos om in de bak rondjes te lopen. Het leven is veel spannender als we ergens heen gaan? Hoe kun je dit inzetten?

Hier zijn twee ideeën:
Ga met je paard naar buiten. Nu wordt lopen een interessante ontdekkingsreis en gaan jullie echt ergens heen. Wil je in de bak blijven, zet daar dan pionnen neer. Zo kunnen jullie van punt naar punt gaan lopen. Door bij de pion te gaan belonen, verhoog je de motivatie van je paard om snel naar de volgende pion te gaan. Experimenteer met het tempo en richtingsveranderingen voor extra effect!

3. Chase the tiger

Chase the tiger is een oefening waarbij je een object, zoals een plastic zakje, aan een lang touw of afgedankte zweep bind. Je gaat je paard vervolgens belonen voor het volgen ervan en het ‘vangen’ van het zakje met zijn neus of voeten. De meeste paarden hebben al gauw door dat dit een spannende oefening is! Zie je momenten waarop je paard versnelt, dan kun je dit extra benadrukken door op dat moment te klikken.

Hieronder zie je een trainingsvideo van mij en mijn pony Swa waarin we chase the tiger doen. Je kunt zien dat hij erg focust op de ’tiger’ maar daarbij ook veel variatie in beweging laat zien: verschillende gangen, richtingen en hoofd-hals houdingen.

LET OP: deze oefening noem ik bewust als laatste en in deze volgorde wil ik je de tips ook aanraden. Doe chase the tiger alléén wanneer je al ervaring hebt met clickertraining, je paard goed kent, weet hoe je gedrag op signaal moet zetten en hoe je je paard weer kunt vragen om rustig te wachten. Waarom? Zoals ik al noemde, kunnen paarden het spel van het achterna zitten van het zakje wel heel spannend vinden en hier te enthousiast van raken. Kun je de situatie niet voldoende inschatten of ga je te lang door, dan kan dit voor problemen zorgen. Twijfel je over deze oefening? Ga dan lekker aan de gang met de andere tips of neem les zodat je het onder begeleiding kunt doen. Ook het werken in beschermd contact is altijd een goede optie.

Wil je je verder verdiepen in het motiveren van je paard om te bewegen met positieve bekrachtiging? Ik ben enthousiast om met je aan de slag te gaan in een les!

Lees meer over mijn lessen

Terug naar overzicht